Texnoloji Transfer Ofisləri (TTO) akademik tədqiqat nəticələrinin səmərəli və sürətli kommersiyalaşdırılmasını təşkil edən və bununla bağlı fəaliyyətləri həyata keçirən qurumdur. Çox hallarda universitetlərin və texnoparkların tərkibində, eləcə də tədqiqat və inkişaf (R&D) fəaliyyətlərinə əhəmiyyət verən iri müəssisələrdə formalaşdırılır. Bilik iqtisadiyyatında TTO-ların aktuallığı daha artır. TTO-ların fəaliyyəti universitet və tədqiqat mərkəzləri ilə sənaye (biznes) arasında, o cümlədən tədqiqatçılar, sahibkarlar, investorlar, sənayeçilər və digər maraqlı tərəflər arasında səmərəli əməkdaşlığı təşkil edərək, bilikdən səmərli istifadəni təmin edir.

            TTO-ların əsas məqsədlərini aşağıdakı kimi qeyd etmək olar:

·       Tədqiqatçıların qarşılaşdıqları və ya qarşılaşa biləcəkləri riskləri azaldan strategiyalar formalaşdırmaq;

·       İnvestorların, o cümlədən iş dünyasının tədqiqatçılarla əməkdaşlığını təşkil etmək və biznesə əlavə dəyər qazandırılmasını təmin etmək;

·       Sahibkarlıq, innovasiya, startap, R&D və əqli mülkiyyət hüquqları üzrə təbliğat işləri və təlimləri təşkil etmək;

·       Tədqiqatçılara, startaplara və sahibkarlara həm ölkə daxilində, həm də xaricdə qüvvədə olan patent sənədlərinin alınmasında köməklik göstərmək;

·       Peşəkar mütəxəssislər ilə şirkətlər və startaplar arasında əlaqəni formalaşdırmaq;

·       Patent, əqli mülkiyyət hüquqları, lisenziyalaşdırma, akademik əsaslı yeni şirkətlərin yaradılması üçün təşviqlər etmək, bu məqsədlə bazar araşdırması, təsis kapitalı və ya toxum investisiyanın tapılması, eləcə də layihənin maliyyələşdirilməsi üzərində iş apararaq, sənaye və universitetləri ehtiyaclara uyğun istiqamətləndirmək.

TTO-larda işin səmərəli təşkili, eləcə də məqsədlərə nail olmaq üçün fəaliyyətlər 5 modulda həyata keçirilir. Hər bir modul üzrə nəzərdə tutulan fəaliyyət istiqamətləri isə aşağıdakı kimidir:

Modul 1. Fərqindəlik, təqdimat, maarifləndirmə və təhsil xidmətləri

ü  Maarifləndirmə və təbliğat tədbirlərini təşkil etmək;

ü  Tədqiqat və inkişaf sahəsində qazanılmış uğur hekayələrinin paylaşılması məqsədilə vebinar, seminar, panel, forum və konfransları təşkil etmək;

ü  Müxtəlif proqram və layihələr haqqında məlumatlandırmanı təşkil etmək;

ü  Müvafiq jurnal, bülten, broşür, kataloq və bu kimi materialları hazırlamaq və yaymaq;

ü  Layihə dəstək fondları, əqli mülkiyyət hüquqları, patent və lisenziyalaşdırma, startap, innovasiya və sahibkarlıq mövzularında təlim və mentorluq xidmətlərini təşkil etmək.

Modul 2. Dəstək proqramlarından faydalanmağa yönəlmiş xidmətlər

ü  Milli və beynəlxalq layihə və qrant çağırışlarını tədqiqatçıların elektron ünvanlarına göndərmək; Veb səhifə, sosial media və digər vasitələrdən istifadə etməklə maraqlı tərəfləri davamlı məlumatlandırmaq;

ü  Milli və beynəlxalq çağırışlara müraciət etmək məqsədilə tədqiqatçılara və firmalara akademik və texniki-inzibati dəstək vermək;

ü  Milli və beynəlxalq qrant dəstək proqramlarına müraciət etmək üçün layihənin hazırlanması və yazılmasına dəstək vermək;

ü  Əlavə dəstək mexanizmlərinin işlənməsi və tapılması istiqamətində məsləhət xidmətlərini təşkil etmək, eləcə də yeni cəhdlər etmək.

Modul 3. Elm-təhsil biznes əməkdaşlığı

ü  Biznes və ya sənayeinin gözlənti və ehtiyaclarını təyin etmək üçün tədqiqat, müzakirə, konfrans və digər tədbirlərin təşkil etmək;

ü  Universitet-sənaye əməkdaşlığını təşviq və təşkil etmək;

ü  Universitet-sənaye əməkdaşlığının inkişaf etdirilməsi məqsədilə tələb və ehtiyaclara uyğun təşkilatlanma işlərinin təşkil etmək;

ü  Bazarın dəstəkləri ilə tədqiqat və inkişaf proqram və layihələrini təşkil etmək;

ü  Sənaye əhəmiyyətli tədqiqat və inkişaf proqram və layihələrini dəstəkləmək;

ü  İş fikirləri və innovasiya layihələrinin sənayeçilərə təqdim edilməsi məqsədilə müxtəlif tədbirləri təşkil etmək.

Modul 4. Əqli mülkiyyət və lisenziylaşdırma xidmətləri

ü  Patent və faydalı modelin yazılması, əqli mülkiyyətin təmin edilməsi məqsədilə müraciətin edilməsi istiqamətində maarifləndirmə və təbliğat işlərinə dəstək vermək;

ü  Elm-təhsil müəssisələri, patent təşkilatları, texnoparklar, akselerasiya və inkibasiya mərkəzləri ilə tərəfdaşlıq etmək və ehtiyaclara uyğun dəstək mexanimzlərini təşkil etmək;

ü  Tərəfdaşların patent ve lisenziyalaşdırma əməliyyatlarına dəstək vermək məqsədilə milli və beynəlxalq təşlkilatlarla görüşlər keçirmək, bununla bağlı müvafiq təqdimatlar etmək;

ü  Əqli mülkiyyət və lisenziyalaşdırma işlərində tərfədaşlara akademik və texniki-inzibati dəstəklər təşkil etmək.

Modul 5. Şirkətləşmə və sahibkarlıq xidmətləri

ü  İnkubasiya və akselerasiya ximdətləri təşkil etmək;

ü  İdeya və layihə müəllifləri ilə investorların əməkdaşlığını təşviq və təşkil etmək;

ü  Tədqiqatçıların və tələbələrin şirkət qurmaq fəaliyyətlərini asanlaşdırılması üçün mexanizmlər qurmaq və təklif etmək;

ü  Tədqiqat və inkişafa əsaslanan firmaların sayını artırmaq və bu firmaların davamlılığını təmin edən tədbirlər təşkil etmək;

ü  Tədqiqat və inkişafa əsaslanan firmaların əməkdaşlığını təmin etmək;

ü  Lisenziya və hissə satışı edərək, tədqiqatçılara gəlir təmin etmək;

ü  Biznes təşəbbüskarlığı və startap mədəniyyətini inkişaf etdirmək.

İsa Qasımov

29.08.2023